Phân tích các loại Van một chiều. Van 1 chiều là gì?

1.Van một chiều là gì? Check valve là gì?
2.Van một chiều kiểu cửa xoay là gì?.
3.Van một chiều kiểu lọ xo là gì? Spring check valve.
4.Van một chiều kiểu trọng lực là gì? Gravitation check valve.
5.Van một chiều dạng côn, kiểu nâng hạ là gì? (Lift check valve)


Van một chiều là gì?

Van một chiều là gì? Tại sao phải dùng loại van này? Khi nào thì cần dùng? Hãy cùng Phúc Minh tìm hiểu về các chủng loại, cấu tạo, nguyên lý hoạt động và ứng dụng thực tế của loại van 1 chiều

Anh chị cần liên hệ mua hàng và tư vấn báo giá vui lòng liên hệ Mr.Dương 0907450506 (Zalo/Phone) hoặc email: duong@pm-e.vn

1 Van một chiều là gì? Check valve là gì?

Tên tiếng anh của van một chiều là ” Check Valve “. Cái tên nói lên định nghĩa của loại van này, tức là loại van chỉ cho dòng lưu chất chảy theo một chiều duy nhất, không chảy theo chiều ngược lại, hoặc tự động ngắt dòng khi có dòng chảy ngược.

❶ Tại sao lại cần khống chế theo một chiều duy nhất?

Chúng ta thử hình dung, khi máy bơm có sự cố không hoạt động, nước từ trong ống chảy ngược lại bơm. Khi quạt thổi khí thải từ nhà máy hoặc máy móc, thổi ra bên ngoài, nhưng do sự cố khí này thổi ngược lại. Khi nước thải bẩn, khí thải có độc tố, dòng hóa chất pha trộn chảy theo chiều ngược lại… Rõ ràng là rất không tốt cho môi trường làm việc, có thể gây hư hỏng máy móc thiết bị, thậm chí có thể gây nguy hiểm cho con ngưới … Chúng ta cần phải khống chế dòng chất lỏng hoặc luồng khí đó.

Khi đó van một chiều được dùng như một thiết bị an toàn, để bảo vệ hệ thống đường ống, máy móc, xa hơn là bảo vệ tài sản, môi trường và con người.

❷ Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và ứng dụng của van một chiều là gì?

Không giống như các loại van có dòng chảy 2 chiều mà chúng ta đã tìm hiểu ” van bi là gì, hoặc van bướm là gì, van cổng hay van cầu là gì… Các loại van này thường có chung cấu tạo, chỉ khác nhau về vật liệu, kiểu kết nối, phương thức vận hành. Tuy nhiên với van 1 chiều, tùy từng kiểu dạng mà chúng có cấu tạo, nguyên lý hoạt động và ứng dụng khác nhau.

❸ Ký hiệu ( check valve Icon ) và lưu ý lắp đặt chung với van 1 chiều

Check valve Icon

Tìm hiểu về ” Ký hiệu các loại van ” chúng ta đã biết được van 1 chiều có ký hiệu như thế nào. Tuy nhiên, tùy từng thiết kế, trong mỗi nhà máy, mỗi dự án hoặc mỗi tiêu chuẩn khác nhau mà theo đó, van 1 chiều có các ký hiệu khác nhau. Van 1 chiều thường sử dụng các ký hiệu sau.

 

Lưu ý chung khi lắp đặt van một chiều

Với đặc điểm chung của van 1 chiều, là chỉ cho lưu chất chảy theo 1 chiều, nên trong quá trình lắp đặt, bắt buộc không được lắp sai hướng dòng chảy. Hướng của dòng chảy được qui định trên bản vẽ, bằng các mũi tên, hoặc dựa theo ký hiệu của van 1 chiều, để biết chiều dòng chảy. Khi biết được chiều dòng chảy trên hệ thống, chúng ta dựa vào chiều dòng chảy trên van để lắp cùng chiều. Nếu lắp sai có thể gây phá hỏng hệ thống. Hoặc ít nhất là van không phát huy được công năng của nó.

2 Van một chiều kiểu cửa xoay 

Đầu tiên, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về loại van một chiều phổ biến nhất này. Bởi tính đơn giản và tiện dụng của dòng van 1 chiều cửa xoay

❶ Van một chiều lá lật –  Swing check valve
1.1 Van một chiều lá lật là gì?

Van một chiều lá lật là loại van, đĩa van cố định trên bản lề xoay quanh chốt của nó. Thoạt nhìn, khi van hoạt động sẽ giống như 1 chiếc lá lật đi lật lại và dòng chảy 1 chiều nên được gọi là van một chiều lá lật.

 

1.2  Cấu tạo van một chiều lá lật mặt bích

Van có cấu tạo cơ bản gồm có 12 bộ phận như hình vẽ phía dưới. Trong đó, vật liêuj thân van đóng vai trò quyết định đến giá thành của sản phẩm, ngoài ra đĩa van, ghế van và chốt van cũng là những bộ phận rất quan trọng đóng vai trò quyết định chất lượng của van

 

Chi tiết từng bộ phận và giải thích cụ thể chức năng nhiệm vụ của từng bộ phận

Số TT	Part Name	Tên bộ phận – Giải thích
①	Body	Thân van – Bộ phận chịu áp lực chính, gắn mặt bích 2 bên
②	Cover plate	Tấm nắp – Cùng với thân van tạo thành 1 khối thống nhất, kín lưu chất
③	Disc	Đĩa van – Được gắn với bản lề, cùng ghế van ngăn dòng chảy ngược
④	Body seats	Ghế van – Tạo mặt kín cùng với đĩa van, ngăn dòng chảy
⑤	Hinge	Bản lề – Cùng với chốt bản lề, tạo chuyển động xoay cho mặt đĩa
⑥	Hinge pin	Chốt bản lề – Tạo chuyển động xoay cho bản lề cùng đĩa gắn trên nó
⑦	Nut	Đai ốc – Dùng để cố định bản lề với đĩa van
⑧	Cotter pin	Chốt đĩa – Cố định đĩa van với bản lề
⑨	Nuts	Các đai ốc nắp van – Cố định nắp van với thân van
⑩	Stud bolts	Các bu lông nắp van – Cùng với đai ốc cố định nắp van với thân van
⑪	Gasket	Gioăng kín – Đảm bảo lưu chất không bị rò rỉ từ mối nối thân và nắp
⑫	Washer	Vòng đệm – Ngăn lưu chất không rò rỉ qua đĩa van khi ở trạng thái đóng

Đĩa và ghế van được thiết kế nhiều kiểu loại khác nhau, để đáp ứng các yêu cầu khác nhau, góc mở của đĩa van thường từ 0° đến 45°, còn ghế van thường thiết kế khoảng 5° đến 7°, thiết kế này sẽ làm giảm thiểu khả năng búa nước. Ghế van thường là 1 vòng kim loại, có gắn thêm vật liệu đàn hồi có tính năng chống rò rỉ.

1.3 Nguyên lý hoạt động một chiều lá lật

Khi có dòng chảy, áp lực của dòng chảy đẩy đĩa van lên và cho dòng chảy đi qua van, dưới áp lực của dòng chảy, van liên tục được mở để chất lỏng chảy qua. Khi dòng chảy ngừng, hoặc khi chảy ngược lại, bằng trọng lực bản thân, lá lật sẽ tự động đóng lại ngăn không cho lưu chất chảy theo chiều ngược lại.

1.4 Kiểu kết nối van một chiều lá lật

Theo phương pháp kết nối chúng ta có van 1 chiều lá lật mặt bích và van 1 chiều lá lật nối ren. Thông thường van lá lật thường kết nối mặt bích sử dụng với những đường ống từ DN50, với những van có kích thước nhỏ hơn DN40 thường được kết nối bằng ren, bởi kết nối này phù hợp và linh hoạt trong thi công lắp đặt với những đường ống kích thước nhỏ

 

1.5  Vật liệu chế tạo van một chiều lá lật

Van được chế tạo bằng nhiều vật liệu khác nhau như nhựa, inox, đồng và gang. Thích hợp cho nhiều môi trường lưu chất khác nhau như môi trường nước sạch – nước thải – nước có hóa chất… Phong phú lựa chọn cho người sử dụng.

Thực tế PHÚC MINH có thể cung cấp cho khách hàng các van một chiều lá lật theo các vật liệu bảng sau

Van một chiều lá lật Inox	Van một chiều lá lật gang	Van một chiều lá lật nhựa PVC
Van một chiều lá lật nhựa PP	Van một chiều lá lật đồng	Van một chiều lá lật nhựa PVDF

1.6 Thương hiệu van một chiều lá lật

Tại Việt Nam chúng ta, hầu hết các thương hiệu van một chiều đang sử dụng là hàng nhập khẩu từ các nước có nền công nghiệp phát triển, bởi công nghệ sản xuất của họ tạo nên những sản phẩm chất lượng với giá cạnh tranh

 

Van một chiều lá lật Tozen	Van một chiều lá lật YDF	Van một chiều lá lật Asahi (Nhựa)
Van một chiều lá lật DK Valve	Van một chiều lá lật Didtek	Van một chiều lá lật Sekisui (Nhựa)
Van một chiều lá lật Tecofi	Van một chiều RITAG	Van một chiều lá lật Hershey (Nhựa)

 

1.7  Xuất xứ van một chiều lá lật

Trong số các nước xuất khẩu van công nghiệp, van đến từ Nhật Bản có chất lượng được đánh giá là tốt nhất, tuy nhiên giá thành tương đối cao. Dòng van đến từ Hàn Quốc được nhận xét là rất phù hợp với các dự án xây mới KCN tại Việt Nam, bởi giá thành và chất lượng tốt

Van một chiều lá lật Nhật Bản	Van một chiều lá lật Đài Loan
Van một chiều lá lật Hàn Quốc	Van một chiều lá lật Việt Nam
Van một chiều lá lật Mỹ	Van một chiều lá lật Trung Quốc
Van một chiều lá lật Pháp	Van một chiều lá lật Đức

1.8 Lắp đặt van một chiều lá lật

Với đặc điểm cấu tạo và nguyên lý hoạt động của van, chúng ta thấy rằng đặt van đúng hướng dòng chảy và tư thế van là điều không thể sai. Vì nếu đặt sai tư thế, hoặc ngược hướng dòng chảy, thì không những van không có công năng, mà còn ngăn dòng chảy. Với trường hợp hệ thống ống được lắp đặt trước, thì cần chú ý tới khoảng cách 2 mặt bích của van.

1.9 Ứng dụng van một chiều lá lật

Van 1 chiều lá lật chủ yếu được ứng dụng để bảo vệ đường ống dẫn, các thiết bị bơm, khoang chứ…Được sử dụng trong nhiều hệ thống khác nhau, từ nước sinh hoạt, nước thải, cho đến các hệ thống hóa chất.

1.10 Ưu và nhược điểm của van một chiều lá lật

Ưu điểm của van một chiều lá lật

♠ Thiết kế nhỏ gọn, khi lắp đặt vào hệ thống không chiếm dụng không gian

♠ Tự động đóng mở, không cần phải lưu ý về không gian vận hành, chỉ cần không gian bảo dưỡng

♠ Van có kiểu kết nối ren và mặt bích, phong phú lựa chọn cho khách hàng

♠ Khoảng kích thước rộng, phù hợp với kích cỡ nhiều đường ống

♠ Van được chế tạo từ nhiều vật liệu khác nhau, rất tiện lợi trong việc sử dụng cho nhiều dạng lưu chất

Nhược điểm của van một chiều lá lật

∇ Van không có trục nên khó biết được vị trí mở của đĩa van

∇ Trong trường hợp chất lỏng có rác, hoặc sự cố chốt bản lề, van sẽ ở trạng thái mở liên tục mặc dù dòng chảy ngược.
 

❷ Van một chiều cánh bướm – Wafer dual plate check valve ( Folding disc type check valve )
2.1  Van 1 chiều cánh bướm là gì?

Van một chiều cánh bướm, hay còn gọi là van một chiều cánh gấp. Tiếng anh cũng có nhiều tên gọi khác nhau như: Folding disc type check valve ( Tạm dịch: Van một chiều đĩa dạng gấp ) hoặc Wafer check valve ( Tạm dịch: Van một chiều dạng tấm )

2.2  Cấu tạo van 1 chiều cánh bướm

Van có cấu tạo gồm 7 bộ phận cơ bản, gồm:

① Thân van – Thường được làm bằng gang hoặc inox

② Đĩa van – Hay còn gọi là cánh van được gắn vào chốt bản lề cùng với lò xo móc

③ Chốt bản lề – Là chốt cố định, để đĩa van xoay quay

④ Chốt dừng có chức năng ngăn 2 cánh van không va đập vào nhau khi mở hoàn toàn

⑤ Giá đỡ – Nơi kết nối và cố định chốt bản lề với thân van

⑥ ⑦ Chốt và Kẹp

⑧ Lò xo móc – Bộ phận tạo lực ép cho cánh van luôn ở trạng thái đóng khi không có áp lực từ dòng chảy theo chiều đúng

2.3  Nguyên lý hoạt động van bướm 1 chiều

Van ở trạng thái thường đóng, vì các đĩa được giữ kín bởi lò xo xoắn. Khi có lưu chất chảy theo hướng thuận, áp suất của lưu chất làm cho 2 đĩa mở bản lề, cho phép lưu chất chảy qua van. Khi lưu chất ngừng chảy, hoặc dòng ngược lại, ngay lập tức đĩa van đóng lại bằng lực của lò xo.

2.4  Kiểu kết nối van bướm 1 chiều

Van có 3 kiểu kết nối chính là: Wafer – Kiểu kết nối kẹp, Lug – Kiểu kết nối tai bích và Semi Lug – Kiểu tai bích rút gọn. Như vậy so với van bướm, loại van này không có kiểu kết nối mặt bích

2.5  Vật liệu chế tạo van bướm 1 chiều

Với những loại van này các nhà sản xuất thường đưa ra nhiều chủng loại vật liệu để khách hàng lựa chọn. Thông thường vẫn là các vật liệu chủ yếu như gang, thép đúc, inox.

2.6  Xuất xứ – Thương hiệu van bướm 1 chiều

Loại van này tại thị trường Việt Nam nổi lên với nhiều thương nhiệu đến từ Hàn Quốc, Đài Loan, Malaysia và đặc biệt là Trung Quốc

Van 1 chiều cánh bướm RITAG Đức	Van 1 chiều cánh bướm DIDTEK
Van 1 chiều cánh bướm Wonil	Van 1 chiều cánh bướm Hàn Quốc
Van 1 chiều cánh bướm AUT	Van 1 chiều cánh bướm Malaysia
Van 1 chiều cánh bướm Emico	Van 1 chiều cánh bướm Trung Quốc
Van 1 chiều cánh bướm DongJin	Van 1 chiều cánh bướm Đài Loan
Van 1 chiều cánh bướm YDF	Van 1 chiều cánh bướm NEWAY
Van 1 chiều cánh bướm KVC	Van 1 chiều cánh bướms Mỹ

2.7  Lắp đặt van bướm 1 chiều

Mang đặc điểm chung của van 1 chiều, đặc điểm cấu tạo và nguyên lý hoạt động chung. Van phải được lắp đặt đúng với chiều dòng chảy, đó là yêu cầu quan trọng. Đặc biệt khi dòng chảy theo chiều thẳng đứng, phải lưu ý đến trọng lượng lưu chất.

2.8  Ứng dụng van 1 chiều cánh bướm

Thích hợp ứng dụng cho đa dạng hệ thống chất lỏng, hơi như hệ thống cấp thoát nước, hệ thống thông gió, hệ thống phòng cháy chữa cháy, hệ thống kỹ thuật nhiệt, điều hòa không khí.

2.9  Ưu và nhược điểm của van 1 chiều cánh bướm

Ưu điểm của van 1 chiều cánh bướm

♠ Thiết kế nhỏ gọn, khi lắp đặt vào hệ thống không chiếm dụng không gian

♠ Tự động đóng mở, không cần phải lưu ý về không gian vận hành, chỉ cần không gian bảo dưỡng

♠ Van được chế tạo từ nhiều vật liệu khác nhau, rất tiện lợi trong việc sử dụng cho nhiều dạng lưu chất.

Nhược điểm của van 1 chiều cánh bướm

∇ Van không có trục nên khó biết được vị trí mở của đĩa van.

∇ Trong trường hợp chất lỏng có rác, hoặc sự cố chốt bản lề, van sẽ ở trạng thái mở liên tục mặc dù dòng chảy ngược.

∇ Van chỉ kết nối bích. Với các kiểu nối bích khác nhau.

❸ Van một chiều cánh bướm đơn – Single disc check valve

Cũng tương tự như van 1 chiều cánh bướm đôi, loại van cánh đơn này hoạt động trên nguyên tắc, dựa vào trọng lượng bản thân của cánh bướm, để đóng mở dòng. Van hoạt động trên nguyên tắc, nhờ tác dụng của áp lực dòng nước, đẩy đĩa van lên và cho lưu chất chảy qua van. Khi dòng lưu chất ngừng chảy, hoặc chảy theo chiều ngược lại, thì bằng trọng lực bản thân đĩa van ( có trường hợp gắn thêm lò xo ), sẽ tự động đóng van.

3 Van một chiều kiểu lọ xo là gì? Spring check valve 

Van 1 chiều lò xo, còn có tên gọi tiếng anh là Spring Check Valve, là loại van dùng tác dụng của lò xo, đẩy đĩa van về trạng thái đóng. Ứng với loại van này có nhiều kiểu dạng và cách thức hoạt động có phần khác nhau, tuy nhiên đều dựa vào nguyên lý lực tác dụng của lò xo.

 

Ưu điểm chung của van một chiều lò xo

♠ Van có thiết kế nhỏ gọn, không chiếm không gian lắp đặt

♠ Van hoạt động hoàn toàn tự động, nhờ vào áp lực của dòng, không cần không gian thao tác

♠ Thân van được chế tạo từ nhiều vật liệu khác nhau, có nhiều các kết nối (chủ yếu mặt bích và ren ), phong phú sự lựa chọn cho khách hàng.

♠ Đơn giản khi tháo lắp, bảo dưỡng hoặc thay thế

♠ Với loại thân van chế tạo từ nhựa trong, có thể quan sát độ đóng mở của van

Nhược điểm chung của van một chiều lò xo

∇ Hoạt động bằng áp lực dòng và lự đẩy của lò xo, nên phải chọn lò xo có lực đẩy phù hợp

∇ Lò xo hoạt động trong môi trường lưu chất, cần chọn vật liệu phù hợp với lưu chất, để tránh bị ăn mòn và gỉ.

∇ Lưu chất tuyệt đối không được có cặn, rác hoặc dạng bùn đặc. Vì ảnh hưởng tới công năng lò xo

∇ Không kiểm soát, hoặc kiểm tra độ đóng mở, cũng như kiểm tra việc rò lưu chất chảy qua van ở trạng thái đóng

❶  Van một chiều lò xo dạng trục – Axial check valve

Lò xo dạng trục của van một chiều là gì? Đó chính là lò xo được nén và giãn theo trục cố định, hoặc có trục cố định để định hướng chuyển động của lò xo, khống chế và đảm bảo lò xo không bị sô lệch

1.1  Van một chiều lò xo dạng trục là gì?

Đây là dạng van một chiều lò xo, mà lò xo gắn theo trục của van. Đĩa van có thể gắn cố định với trục, để định hướng chuyển động của đĩa, hoặc chỉ gắn lò xo và chuyển động đóng mở trực tiếp cùng với chuyển động của lò xo.

1.2  Cấu tạo van một chiều lò xo dạng trục

Cấu tạo của loại lò xo này đơn giản nhưng đảm bảo độ kín lưu chất tốt

Thân được tách gồm 2 phần: Được làm từ vật liệu gang hoặc inox, thường là dạng thân đúng với 2 mặt kết nối kiểu mặt bích.

Gasket: Vững chắc, đảm bảo kín lưu chất bằng vật liệu EPDM hoặc các loại cao su tổng hợp khác nhau

1.3  Nguyên lý hoạt động van một chiều lò xo dạng trục

Chúng ta có thể dễ dàng hình dung được nguyên lý hoạt động của loại van này rằng: Khi có lưu chất, bằng áp lực của dòng lưu chất tác động lên đĩa van, tới khi áp lực này thắng áp lực lò xo, đĩa van sẽ mở ra và dòng lưu chất chảy qua van. Ngược lại, khi không có áp lực này hoặc dòng chảy ngược, dưới tác dụng của lực lò xo, giữ cho van luôn ở trạng thái đóng

1.4  Kiểu kết nối van một chiều lò xo dạng trục

Van có kiểu kết nối chủ yếu bằng mặt bích. Tuy nhiên theo yêu cầu của khách hàng, một số hãng sản xuất cũng có thể đáp ứng các kiểu kết nối khác, giống như kết nối của van bướm.

1.5 Vật liệu chế tạo van một chiều lò xo dạng trục

Van chủ yếu được chế tạo từ gang, thép đúc, inox.

Van inox một chiều lò xo dạng trục	Van thép đúc một chiều lò xo dạng trục
Van gang một chiều lò xo dạng trục	Van nhựa một chiều lò xo dạng trục

1.6 Thương hiệu và xuất xứ van một chiều lò xo dạng trục

Thương hiệu	Xuất xứ
Van một chiều lò xo dạng trục Wonil	Van một chiều lò xo dạng trục xuất xứ Hàn Quốc
Van một chiều lò xo dạng trục Emico	Van một chiều lò xo dạng trục xuất xứ Trung Quốc
Van một chiều lò xo dạng trục ARV	Van một chiều lò xo dạng trục xuất xứ Đài Loan
Van một chiều lò xo dạng trục AUT	Van một chiều lò xo dạng trục xuất xứ Malaysia

❷ Van một chiều lò xo chữ Y – Y Spring check valve

Cùng là dòng van một chiều hoạt động dựa vào nguyên lý lực tác động của lò xo, tuy nhiên dòng van chữ Y tạo dòng chảy qua van khác với dòng van phân tích ở trên, đồng thời tính dòng chảy tốt hơn, cùng với độ bền van tốt hơn do cách van ít chịu lực tác động hơn

2.1 Van một chiều lò xo chữ Y là gì?

Tên của van cũng giúp chúng ta hình dung được rằng, đó là van một chiều lò xo, có hình dạng bên ngoài giống hình chữ Y. Van tự động đóng mở, dựa vào áp lực của dòng lưu chất.

2.2 Cấu tạo van một chiều lò xo chữ Y

Van thường được đúc liền 1 khối, nắp bảo vệ kết nối với thân bằng hệ thống bu lông và đai ốc. Thân van được làm bằng nhiều vật liệu như gang, đồng và inox. Đĩa van cùng với lò xo thường lắp nghiêng góc 45o so với chiều dòng chảy

2.3 Nguyên lý hoạt động van một chiều lò xo chữ Y

Van hoạt động theo nguyên lý tự động đóng mở, bằng sự tương tác giữa áp lực lưu chất với lực đẩy của lò xo. Khi áp lực của dòng chảy thuận thắng lực đẩy của lò xo, đĩa van sẽ bị đẩy lên và van được mở, khi ngừng dòng chảy thuận, hoặc lưu chất chảy ngược, bằng trọng lực bản thân và lực đẩy của lò xo, sẽ đẩy đĩa van về vị trí đóng.

2.4 Vật liệu chế tạo van một chiều lò xo chữ Y

Vật liệu chế tạo van lò xo 1 chiều chữ Y. Van chủ yếu được chế tạo bằng các loại vật liệu như: Inox, gang, hoặc đồng. Van thường được dùng với kích thước nhỏ, kiểu kết nối chủ yếu là ren, hoặc hàn

2.5 Thương hiệu và xuất xứ van một chiều lò xo chữ Y

Thương hiệu	Xuất xứ
Van một chiều lò xo chữ Y Taiwan Valve	Van một chiều lò xo chữ Y xuất xứ Đài Loan
Van một chiều lò xo chữ Y NVS	Van một chiều lò xo chữ China

4 Van một chiều kiểu trọng lực là gì? Gravitation check valve

Trong các loại van 1 chiều, van một chiều kiểu trọng lực như van bóng hay van cầu 1 chiều được sử dụng tương đối an toàn bởi cơ chế hoạt động ít bị mắc kẹt bởi rác hay tạp chất có lẫn trong lưu chất

❶  Van bi một chiều – Ball check valve

Loại van hoạt động dựa trên cơ chế tự nổi của bóng khi có lưu chất hoặc được đẩy lên bằng áp lực của dòng. Khi không có lực đẩy từ lưu chất, bóng sẽ tự rơi xuống dựa vào trọng lực và bít kín ghế van

1.1  Van bi một chiều là gì? Nguyên lý hoạt động

Là loại van 1 chiều, trong thân van có bi, bi này có trọng lượng đủ nhẹ, để tự nổi lên trên dòng lưu chất, khi có dòng chảy thuận ( là dòng chảy từ dưới đáy bi chảy lên). Ngược lại,  van tự động đóng lại khi lưu chất ngừng chảy hoặc chảy ngược ( chảy từ trên xuống ).

Van thường có kiểu thiết kế dạng van cầu, đặc biệt kiểu chữ Y được áp dụng phổ biến, để định hướng bóng và có lợi nhiều hơn về trọng lực.s

1.2  Vật liệu và kiểu kết nối của van bi một chiều

Van được chế tạo bằng nhiều vật liệu khác nhau: Nhựa, Inox, gang hoặc thép đúc

Vật liệu nhựa: Thường sử dụng như các van hóa chất,  bởi đặc điểm của loại van này là kháng hóa chât, tuy nhiên khả năng chịu nhiệt độ và độ bền va đập của nhựa tương đối kém

Vật liệu inox: Khắc phục nhược điểm trên của vật liệu nhựa, van 1 chiều inox được sử dụng trong các hệ thống hóa chất và những hệ thống yêu cầu độ sạch, chống bám bẩn cũng như không bị gỉ thép

Van có 2 kiểu kết nối chính là Socket – Van vật liệu nhựa, mặt bích với van vật liệu kim loại

1.3 Thương hiệu – Xuất xứ van bi một chiều

Dòng van này hiện tại, chỉ có 1 số thương hiệu có mặt tại Việt Nam

Thương hiệu	Xuất xứ
Van bi 1 chiều TIS	Van bi 1 chiều Italya
Van bi 1 chiều AVK	Van bi 1 chiều Malaysia

1.4 Ưu nhược điểm của van bi một chiều

Ưu điểm của van bi một chiều

♠ Bi có khả năng tự làm sạch

♠ Bóng có các loại vật liệu và trọng lượng khác nhau, phù hợp với từng loại lưu chất

♠ Đặc biệt có bóng làm từ vật liệu Polyurethane, có tính năng chống mài mòn

♠ Có khả năng kín lưu chất ở áp suất thấp

♠ Khoảng kích thước rộng phù hợp với nhiều loại ống. Van kết nối bích có kích thước từ  DN 50 – 600.

Van kết nối ren kích thước DN32 – 40. DN32 – 80 được chế tạo cả bằng vật liệu Inox

Nhược điểm của van bi một chiều

∇ Hiệu ứng búa nước do bóng gây ra + 20%

∇ Khi lưu chất chảy gây rung và ồn

∇ Bóng có thể bị mắc kẹt trong ghế van ( Seat ), đối với bóng lõi kim loại

❷ Van cầu một chiều – Stop check valve

Khi tìm hiểu ” Van cầu là gì ” chúng ta đã biết được cấu tạo, nguyên lý hoạt động của loại van này. Với van cầu thông thường, đĩa van được gắn với trục van để đóng mở ghế van. Tuy nhiên với dòng van này, điểm khác biệt mấu chốt là đĩa van và trục van không hàn cố định, mà đĩa van di động được trên trục van

2.1 Van cầu một chiều là gì?

Van cầu một chiều, còn được gọi với tên tiếng anh là Stop check valve. Là loại van cầu, có đĩa van không cố định với trục van, đĩa van sẽ tự động đóng, khi không có dòng chảy hoặc dòng chảy ngược

2.2  Cấu tạo van cầu một chiều

Giống cấu tạo van cầu, loại van này có cấu tạo gồm: Thân van, nắp và gối đỡ, đĩa van. Điểm khác biệt giữa van cầu 1 chiều và van cầu thông thường là, loại van này có đĩa không cố định với trục van. Đĩa sẽ tự động trở lại vị trí đóng, khi dòng chảy ngừng hoặc chảy ngược.

2.3  Nguyên lý hoạt động van cầu một chiều

Van cầu 1 chiều hoạt động, dự trên nguyên lý trọng lực bản thân của đĩa van. Thông thường van ở trạng thái đóng, do trọng lực của đĩa. Khi lưu chất chảy theo chiều thuận, áp lực dòng sẽ tác động lên đĩa van, đẩy đĩa van lên và cho dòng chảy qua. Khi lưu chất ngừng chảy, hoặc dòng chảy ngược, bằng trọng lực của bản thân, đĩa van sẽ tự động dóng lại.

 

 

2.4  Kiểu kết nối van cầu một chiều

Van cầu cũng có đa dang kiểu kết nối, và phổ biến nhất phải kể đến đó là van cầu kết nối ren và kết nối mặt bích. Kết nối kiểu ren sử dụng với các hệ thống đường ống có kích cỡ đến DN40, giới hạn áp suất không cao. Kiểu kết mặt bích của van cầu một chiều, được sử dụng lắp ghép trên các đường ống có đường kính từ DN50 trở lên.

 

 

2.5  Vật liệu chế tạo van cầu một chiều

Vật liệu chế tạo van cầu một chiều thường là gang, thép, inox,.. đa dạng giúp người mua hàng lựa chọn được đúng sản phẩm phù hợp với môi trường làm việc. Với các môi trường có thành phần hóa chất người ta sử dụng van có vật liệu inox, với những dòng lưu chất áp lực cao sử dụng van vật liệu thép, nước thải đã qua xử dụng hoặc nước cấp thông thường sản phẩm van gang phù hợp hơn.

2.6  Xuất xứ – Thương hiệu van cầu một chiều

Các thương hiệu chất lượng cung cấp van cầu mà chúng ta có thể quan tâm đó là các thương hiệu đến từ nhật bản, hàn quốc như là: tecofi, tozen, wonil, kitz, toyo,…

Thương hiệu	Xuất xứ
Van cầu 1 chiều Tozen	Nhật
Van cầu 1 chiều Tecofi	Pháp
Van cầu 1 chiều DK Valve	Hàn Qussốc
Van cầu 1 chiều KIZT	Nhật Bản
Van cầu 1 chiều Wonil	Hàn Quốc

2.7  Hướng dẫn lắp đặt van cầu một chiều

Với cấu tạo và nguyên lý hoạt động van cầu, khi lắp đặt bắt buộc phải hướng tay vặn lên trên, để đảm bảo đĩa van tự động trở về vị trí đóng van. Trường hợp tay vặn, hướng xuống dưới hoặc hướng ngang, đồng nghĩa với việc đĩa van sẽ không tự động trở về vị trí đóng. Khi đó van hong còn chức năng như tên gọi của nó.

5 Van một chiều kiểu nâng hạ là gì? Lift check valve

Một chủng loại van 1 chiều khác, được sử dụng chủ yếu trong các hệ thống chuyên dụng – chuyên nghành đặc biệt, trong các hệ thống ống thông thường gần như ít có cơ hội nhìn thấy.

❶ Lift check valve là gì? Cấu tạo của van

Là loại van 1 chiều mà đĩa van thường ở dạng piston hoặc lò xo,  van có hình dáng giống van cầu, nhưng không sử dụng tay quay. Hoạt động trên nguyên tắc tự mở khi áp lực dòng thuận, thắng được lực của lò xo hoặc piston. Tự động đóng lại khi thôi dòng chảy thuận, hoặc dòng chảy ngược.

❷ Cấu tạo của lift check valve

Van có hình dạng giống van cầu, điểm khác biệt mấu chốt là, van cầu dùng trục van gắn với đĩa van, còn lift check valve thì dùng lò xo gắn với đĩa van. Cũng vì lý do đó mà loại van này thường không dùng tay vặn.

  

❸ Nguyên lý hoạt động của lift check valve

Khi áp suất của dòng lưu chất chảy theo chiều thuận, thắng lực đẩy của lò xo hoặc piston. Đĩa van được nâng lên khỏi ghế van, khi đó dòng lưu chất chảy qua van. Ngược lại khi áp lực dòng lưu chất chảy thuận, không thắng được lực đẩy lò xo, hoặc khi ngừng chảy, hoặc chảy ngược lại. Bằng tác dụng của lò xo, đĩa van được đẩy trở lại vị trí đóng, tạo mặt tiếp xúc kín với ghế van.

 

❹ Kiểu kết nối check lift vale

Hầu hết các van được kết nối bằng mặt bích, bởi van chủ yếu dùng trong các hệ thống ống có áp lực tương đối lớn và thường dẫn dòng chảy có thành phần hóa chất. Ngoài ra kết nối mặt bích, thuận tiện trong việc điều chỉnh tư thế của van, cũng như trong quá trình tháo lắp để bảo dưỡng và thay thế.

❺ Ứng dụng của check lift valve

Van thường dùng cho các hệ thống thông hơi, điều hòa không khí, hoặc hệ thống khí nén. Những hệ thống mà lưu chất có tốc độ dòng và áp suất cao.